11 grudnia 2017

Vörtbröd - szwedzki chleb świąteczny

Print Friendly and PDF
Vörtbröd - szwedzki chleb świąteczny


Jak święta to święta!
Vörtbröd - to szwedzki chleb świąteczny z mąki żytniej i pszennej, oraz brzeczki (a w razie jej braku – pieczony na ciemnym piwie). Zwykle doprawiany goździkami, cynamonem, imbirem, kardamonem i rodzynkami.
W Szwecji tradycyjnie jest jedzony na Boże Narodzenie w ramach świątecznego stołu Julbord – rodzaju skandynawskiego posiłku, serwowanego w formie bufetu z wieloma różnymi ciepłymi i zimnymi potrawami na stole. Kiedy tylko zaczyna się Adwent, chleb zaraz pojawia się w szwedzkich piekarniach.
No i chleb ten stał się tematem przewodnim grudniowej piekarni Amber.
Czym się różni moja wersja od tej, na której się wzorowałem? Nie użyłem piwa, ani piwa wymieszanego z kolą. Zamiast piwa dałem kupiony kwas chlebowy, zwłaszcza dlatego, iż w składzie zauważyłem brzeczkę. Melasę zastąpiłem skrystalizowanym miodem. Dodałem też trochę mąki orkiszowej, a to dlatego, że, o zgrozo!, zabrakło mi mąki pszennej chlebowej. A z braku zakwasu pszennego dodałem jeden wyjściowy etap, w którym zakwasem żytnim zakwasiłem mąkę pszenną razową. Być może te wszystkie zmiany zaowocowały tym, że musiałem użyć więcej płynu, niż było to w przepisie oryginalnym. Na koniec - nie dałem sproszkowanej gorzkiej pomarańczy. Bo nie udało mi się jej zdobyć.
Z podanej ilości upiekłem dwa bochenki - jeden wyrastał w koszyku, drugi w kilogramowej foremce (dwa okrągłe koszykowce nie mieszczą mi się na blasze). Na zdjęciach pokazałem koszykowca, gdyż ewidentnie to on miał to parcie na szkło ;)
Co do chleba - aromatu podczas pieczenia nie da się opisać. Trzeba po prostu samemu upiec. A smak? Intrygujący...korzenny jak piernik, ale nie do końca, bo nie tak pierny i bez cynamonu. Lekko słodkawy, ale za mało słodki na ciasto. No i miękisz typowo chlebowy...


Zaczyn I
Do odżywionego 12 godzin wcześniej dodaj wodę i dokładnie wymieszaj. Następnie dodaj mąkę. Po wymieszaniu odstaw pod przykryciem na 16 - 24 godziny.


Zaczyn II
  • 100 g zaczynu I
  • 200 g mąki pszennej chlebowej
  • 200 g letniej wody
W misce połącz 100 g pierwszego rozczynu z letnią wodą, następnie dodaj mąkę i dokładnie wymieszaj. Odstaw po przykryciem na 12 godzin.


Składniki (na 2 bochenki)
  • cały zaczyn II
  • 500 g kwasu chlebowego
  • 600 g mąki pszennej chlebowej
  • 280 g mąki żytniej
  • 140 g mąki orkiszowej chlebowej
  • 100 g miękkiego masła
  • 50 g ciemnego miodu
  • 50 g cukru muscovado
  • 18 g soli
  • 10 g zmielonego kardamonu
  • 10 g zmielonego imbiru
  • 10 g zmielonych goździków
  • 100 g rodzynek

Przygotowanie chleba:
  1. W misce umieść wszystkie składniki oprócz masła i rodzynek. Kiedy wszystkie składniki połączą się, dodaj masło i wyrabiaj kilka minut. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat. Rozciągnij je, obsyp z góry rodzynkami, następnie złóż i delikatnie wrób równomiernie rodzynki w ciasto, w taki sposób, aby ich nie pozgniatać.
  2. Uformuj z ciasta kulę i przełóż do natłuszczonej miski. Przykryj folią i odstaw do wyrastania na 90 minut. Po tym czasie wyjmij ciasto z miski, rozciągnij i złóż, włóż z powrotem do miski i odstaw na dalsze 60 minut wyrastania.
  3. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat i podziel na dwie równe części. Uformuj z nich bochenki i umieść w foremkach lub koszykach do wyrastania.Długość końcowego wyrastania zależy od temperatury - wyraźnie skraca wyrastanie chleba w zamkniętym piekarniku z włączonym światełkiem, nie mówiąc już o włożonym pojemniku z parującym wrzątkiem.
  4. Rozgrzej piekarnik do temperatury 250 ºC, wstaw wyrośnięty chleb i piecz je przez 15 minut, po czym zmniejsz temperaturę do 200 ºC i piecz chleb przez dodatkowe 30 minut. Ostatnie kilka minut piecz na dolnej grzałce, aby spód chleba się podpiekł.
  5. Wyjmij chleb z piekarnika i ostudź na metalowej kratce.

Dopiero co upieczony koszykowiec
Dopiero co upieczony koszykowiec
En face
En face
Chlebowo-artystyczny nieład
Chlebowo-artystyczny nieład
Gotowe do spożycia
Gotowe do spożycia

 inspirowała blog Co do jedzenia

12 komentarzy:

  1. Piękny bochen!
    U mnie z kolei w chlebie nie ma mąki żytniej tylko orkiszowa - żytnia się skończyła...
    Dziękuję Ci za wybór przepisu i grudniowe pieczenie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Z tym wyborem to cała przyjemność po mojej stronie :)
      Ale faktem jest, że się udał - i świąteczny, i ciekawy...
      M.

      Usuń
  2. Chleb godny świątecznego stołu!
    Świetny wybór!
    Dziękuję za grudniowe wypiekanie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziekuję - i za ocenę, i za wspólne pieczenie :)
      M.

      Usuń
  3. Ciekawe zmiany, też spróbuję z kwasem chlebowym. Dziękuję za grudniowe świąteczne pieczenie i wybór przepisu

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zmiany trochę wymuszone :D, ale chleb się udał, a to najważniejsze.
      Również dziękuję za wspólne pieczenie.
      M.

      Usuń
  4. Piękny bochen i piekne grudniowe wypiekanie. Dzięki Marcin za wybranie chleba :-) Do siego wypiekania jak mawiają Piekarze :-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ano, do siego wypiekania :)
      Dziękuję za wspólne grudniow wypiekanie

      Usuń
  5. Wyszedł świetny. Ja też na rzadko kiedy piekę w 100% z danego przepisu...

    OdpowiedzUsuń
  6. Większa ilość płynu dodała puszystości i wyszedł wspaniały koszykowiec. Dziękuję za przepis i życzę samych udanych świątecznych wypieków i do spotkania w kolejnym roku.

    OdpowiedzUsuń
  7. Nic dziwnego, że miał parcie na szkło, bo wygląda imponująco!:)
    Choć nie jestem wielbicielką słodkawych chlebów, to muszę przyznać,
    że ten wypiek sprawił mi ogromną przyjemność
    i mogłabym go piec na okrągło dla samego zapachu.;)
    Dziękuję za ten świąteczny wybór.

    OdpowiedzUsuń
  8. Pięknie Ci się upiekł :) Bardzo dziękuję za wybór tego chleba do grudniowej piekarni :) Bardzo mi smakował i chętnie będę do niego wracać.
    Dziękuję za wspólny czas :)

    OdpowiedzUsuń