To jest kajet z moimi przepisami...

Moja Mama i Babcia zapisywały najlepsze przepisy w grubym kajecie. Pracowicie wklejały wycięte z czasopism przepisy, przepisywały je z podobnych kajetów swoich przyjaciółek czy wręcz zapisywały pod dyktando starych ciotek. Niektóre kartki był ponadrywane, inne przybrudzone i zatłuszczone od kuchennych oparów, jednak wszystkie były skarbnicą wiedzy i doświadczeń...
To co widzicie, to nie jest kolejny blog o pieczeniu chleba. To jest po prostu mój kajet z przepisami...

12 lutego 2018

Bułki orkiszowe, pieczone metodą solno - drożdżową

Print Friendly and PDF

W lutowej piekarni Amber znalazł się bardzo ciekawy przepis na bułki, z wykorzystaniem zaczynu solno - drożdżowego. Innymi słowy - drożdże zostają rozpuszczone w 9% solance, i pozostają w niej całą noc. A przecież większość z nas uważa, iż sól „zabija” drożdże. Otóż nie zabija, ale przyhamowuje ich rozwój - zresztą piekarze w ciepłe dni zazwyczaj dodają trochę więcej soli, aby regulować optymalny czas fermentacji chleba, przyspieszonej przez wyższą temperaturę otoczenia.
Co jeszcze możemy dowiedzieć się o roli soli w chlebie? Sól najlepiej rozpuścić w wodzie i dodawać razem z wodą. Oprócz smaku, odpowiedzialna jest za jakość wypiekanego pieczywa. Dodatek soli (zwykle stosuje się od 1 do 3% względem masy mąki) nadaje wypieczonemu chlebowi, a konkretnie jego skórce, ładny brązowy kolor. Skórka jest bardziej chrupiąca, a miękisz delikatniejszy niż w chlebach bez dodatku soli. Sól wpływa na wiązanie wody, strukturę glutenową, aktywność enzymów w cieście, no i oczywiście na rozwój mikroorganizmów. Wpływa też na trwałość pieczywa. Gdy przechowujemy chleb w otoczeniu o małej wilgotności powietrza, sól opóźnia procesy czerstwienia pieczywa, zaś gdy przechowujemy chleb w wilgotnym otoczeniu, skórka nam szybko mięknie, a jakość pieczywa ulega pogorszeniu. Sól wpływa korzystnie na powstawanie wiązań jonowych w białkach, czyli wzmocnienia jego struktury. Mocniejsza struktura jest w stanie zatrzymać więcej wydzielanych gazów podczas fermentacji ciasta. Ponadto zwiększa tolerancję na obróbkę mechaniczną ciasta. Sól hamuje aktywność enzymów, co jest bardzo istotne, jeśli masz mąkę otrzymaną z porośniętego ziarna.
Sól też doskonale maskuje niepożądane smaki. Może z punktu widzenia domowego chlebowypiekacza wydaje się to mało istotne, jednak jest to metoda popularna przy produkcji pieczywa. Otóż ciasto powinno przefermentować, aby było po prostu dobre. W piekarnictwie przemysłowym stosuje się jednak skrócone metody prowadzenia ciasta, gdzie podczas fermentacji wydziela się kwas izomasłowy, wyczuwalny potem w chlebie jeśli się nie dobrze nie przysoli...ale nam, w piekarni Amber, raczej to nie grozi :)
Co do naszych bułek - bardzo proste w wykonaniu, bardzo ładnie wyrastają w piekarniku, bardzo fajny miękisz. Nic, tylko upiec i zjeść.
Zatem - do roboty!

Roztwór solno - drożdżowy
  • 10 g soli
  • 10 g świeżych drożdży
  • 100 g letniej wody
Rozpuść sól w gorącej wodzie. Gdy woda całkowicie ostygnie, dodaj i rozmieszaj drożdże. Odstaw na noc do lodówki.


Składniki (na 12 bułek)
  • cały roztwór solno - drożdżowy
  • 500 g mąki orkiszowej chlebowej
  • 200 g wody
  • 15 g miodu
  • 10 g miękkiego masła

Przygotowanie bułek:
  1. Umieść wszystkie składniki w misce, oprócz masła. Połącz składniki i wyrabiaj około 5 minut. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat. Rozciągnij je, wyłóż na nie masło. Ciasto następnie złóż i wyrabiaj około 10 minut.
  2. Uformuj z ciasta kulę i przełóż do natłuszczonej miski. Przykryj folią i odstaw na 90 minut do wyrastania w cieple - np. do piekarnika z włączonym światełkiem.
  3. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat i podziel na 12 równych części (po około 70 g). Przykryj folią i daj ciastu odpocząć 10 minut.
  4. Uformuj z ciasta okrągłe bułki, które umieść na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Odstaw po przykryciem do drugiej fermentacji, trwającej 40 minut.
  5. W dolnej części piekarnika umieść żaroodporny pojemnik z wodą, następnie rozgrzej piekarnik do temperatury 240 ºC. Wstaw blachę z bułkami i piecz je przez 15 minut. Ostatnią minutę piecz na dolnej grzałce, aby spody bułek ładnie się podpiekły.
  6. Wyjmij bułki z piekarnika i ostudź na metalowej kratce.

Bułki stygną na kratce
Bułki stygną na kratce
Bułki z góry
Bułki z góry
Bułka en face
Bułka en face
inspirował blog KOCHTOPF

24 grudnia 2017

Polvorones del Espíritu Santo - hiszpańskie polworony Ducha Świętego

Print Friendly and PDF
Polworony Ducha Świętego

Dzisiaj Wigilia, a więc coś słodkiego specjalnie na ten dzień. Polvorón to bożonarodzeniowe hiszpańskie ciastko, zwykle małe, przygotowane z mąki, smalcu, cukru i migdałów lub orzechów, pieczone w gorącym piekarniku. Ciastka w trakcie jedzenia rozpadają się na pył (stąd też ich nazwa, gdyż hiszpańskie słowo polvo oznacza proszek lub pył). Typowy produkt bożonarodzeniowego cukiernictwa w Hiszpanii i wielu hiszpańskojęzycznych krajach, aczkolwiek w różnych państwach może oznaczać coś odrobinę innego. W Hiszpanii można je dostać w każdym sklepie spożywczym, zaś w okresie świątecznym i przed Wigilią dosłownie na każdym rogu. Najczęściej są okrągłe lub owalne, mogą też różnić się kolorem. Zazwyczaj robione są z migdałami, a te kupowane obowiązkowo są zawinięte w papierek. I można kupić je na sztuki. Każdy, kto jest w Hiszpanii, musi zjeść przynajmniej jeden polworon – inaczej wizyta w tym kraju, zwłaszcza w Wigilię, nie może być uznana za zaliczoną :)
Poniższy przepis, o prostych składnikach i łatwy w wykonaniu, wywodzi się z tradycji kulinarnych Andaluzji, a nazwa polworonów pochodzi od Colegio del Espíritu Santo, przyklasztornej szkoły, prowadzonej przez siostry zakonne La Rambla w Kordobie.
Ozdobne papierki do zawijania dostępne są w hiszpańskich sklepach, także wysyłkowych.
P.S. Ciekawostka: polworony zostały sprowadzone do Hiszpanii przez Maurów, istnieje teoria, iż są pochodzenia lewantyńskiego, wzorowane na podobnym słodkim wypieku, znanym jako ghurayba. W czasach hiszpańskiej inkwizycji został wydany przez urzędników Inkwizycji dekret, że polworony mają być wypiekane z wykorzystaniem tłuszczu wieprzowego jako sposobu wykrywania Żydów i muzułmanów, ukrywających się w regionach południowej Hiszpanii.
Przepis został opublikowany w miesięczniku Mistrz Branży, grudzień 2017 r.

Składniki:
  • 400 g wieprzowego smalcu
  • 200 g mielonych migdałów
  • 400 g cukru pudru
  • 800 g mąki pszennej typu 450
  • 1 łyżeczka cynamonu
  • trochę cukru pudru do oprószenia po upieczeniu

Przepis:
  1. Mąkę i migdały praż w piekarniku przez 30 – 45 minut w temperaturze 150 °C. W trakcie prażenia należy je dwukrotnie przemieszać, w równych odstępach czasu.
  2. Po uprażeniu, gdy mąka i migdały przestygną, umieść wszystkie składniki w misce (smalec powinien być miękki, zaś cukier puder przesiany, aby nie było w nim grudek), i dokładnie wymieszaj, aż do całkowitego połączenia się składników.
  3. Rozwałkuj ciasto na grubość 1,5 cm. Ciasto wałkuj przez folię spożywczą, aby nie przyklejało się do wałka. Szklanką, kieliszkiem lub okrągłą foremką o średnicy 3 – 3,5 cm wykrawaj okrągłe ciasteczka, które delikatnie spłaszcz w obwodzie, nadając lekko owalny kształt. Wykrojone ciasteczka od razu przekładaj na blachę wyłożoną papierem do pieczenia.Pomiędzy ciasteczkami pozostaw około 1,5 cm wolnego miejsca.
  4. Polworony piecz w temperaturze 200 °C przez 16 – 18 minut. Po upieczeniu wyjmij je z pieca i daj im całkowicie ostygnąć, gdyż ciepłe są bardzo delikatne i mogą się rozpaść podczas przenoszenia. Po ostygnięciu, posyp je cukrem pudrem i zawiń w dekoracyjne papierki.
Polworony upieczone i upudrowane
Polworony upieczone i upudrowane
Stosik polworonków na talerzu
Stosik polworonków na talerzu
inspirował blog Las Recetas de Mamá


11 grudnia 2017

Vörtbröd - szwedzki chleb świąteczny

Print Friendly and PDF
Vörtbröd - szwedzki chleb świąteczny


Jak święta to święta!
Vörtbröd - to szwedzki chleb świąteczny z mąki żytniej i pszennej, oraz brzeczki (a w razie jej braku – pieczony na ciemnym piwie). Zwykle doprawiany goździkami, cynamonem, imbirem, kardamonem i rodzynkami.
W Szwecji tradycyjnie jest jedzony na Boże Narodzenie w ramach świątecznego stołu Julbord – rodzaju skandynawskiego posiłku, serwowanego w formie bufetu z wieloma różnymi ciepłymi i zimnymi potrawami na stole. Kiedy tylko zaczyna się Adwent, chleb zaraz pojawia się w szwedzkich piekarniach.
No i chleb ten stał się tematem przewodnim grudniowej piekarni Amber.
Czym się różni moja wersja od tej, na której się wzorowałem? Nie użyłem piwa, ani piwa wymieszanego z kolą. Zamiast piwa dałem kupiony kwas chlebowy, zwłaszcza dlatego, iż w składzie zauważyłem brzeczkę. Melasę zastąpiłem skrystalizowanym miodem. Dodałem też trochę mąki orkiszowej, a to dlatego, że, o zgrozo!, zabrakło mi mąki pszennej chlebowej. A z braku zakwasu pszennego dodałem jeden wyjściowy etap, w którym zakwasem żytnim zakwasiłem mąkę pszenną razową. Być może te wszystkie zmiany zaowocowały tym, że musiałem użyć więcej płynu, niż było to w przepisie oryginalnym. Na koniec - nie dałem sproszkowanej gorzkiej pomarańczy. Bo nie udało mi się jej zdobyć.
Z podanej ilości upiekłem dwa bochenki - jeden wyrastał w koszyku, drugi w kilogramowej foremce (dwa okrągłe koszykowce nie mieszczą mi się na blasze). Na zdjęciach pokazałem koszykowca, gdyż ewidentnie to on miał to parcie na szkło ;)
Co do chleba - aromatu podczas pieczenia nie da się opisać. Trzeba po prostu samemu upiec. A smak? Intrygujący...korzenny jak piernik, ale nie do końca, bo nie tak pierny i bez cynamonu. Lekko słodkawy, ale za mało słodki na ciasto. No i miękisz typowo chlebowy...


Zaczyn I
Do odżywionego 12 godzin wcześniej dodaj wodę i dokładnie wymieszaj. Następnie dodaj mąkę. Po wymieszaniu odstaw pod przykryciem na 16 - 24 godziny.


Zaczyn II
  • 100 g zaczynu I
  • 200 g mąki pszennej chlebowej
  • 200 g letniej wody
W misce połącz 100 g pierwszego rozczynu z letnią wodą, następnie dodaj mąkę i dokładnie wymieszaj. Odstaw po przykryciem na 12 godzin.


Składniki (na 2 bochenki)
  • cały zaczyn II
  • 500 g kwasu chlebowego
  • 600 g mąki pszennej chlebowej
  • 280 g mąki żytniej
  • 140 g mąki orkiszowej chlebowej
  • 100 g miękkiego masła
  • 50 g ciemnego miodu
  • 50 g cukru muscovado
  • 18 g soli
  • 10 g zmielonego kardamonu
  • 10 g zmielonego imbiru
  • 10 g zmielonych goździków
  • 100 g rodzynek

Przygotowanie chleba:
  1. W misce umieść wszystkie składniki oprócz masła i rodzynek. Kiedy wszystkie składniki połączą się, dodaj masło i wyrabiaj kilka minut. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat. Rozciągnij je, obsyp z góry rodzynkami, następnie złóż i delikatnie wrób równomiernie rodzynki w ciasto, w taki sposób, aby ich nie pozgniatać.
  2. Uformuj z ciasta kulę i przełóż do natłuszczonej miski. Przykryj folią i odstaw do wyrastania na 90 minut. Po tym czasie wyjmij ciasto z miski, rozciągnij i złóż, włóż z powrotem do miski i odstaw na dalsze 60 minut wyrastania.
  3. Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat i podziel na dwie równe części. Uformuj z nich bochenki i umieść w foremkach lub koszykach do wyrastania.Długość końcowego wyrastania zależy od temperatury - wyraźnie skraca wyrastanie chleba w zamkniętym piekarniku z włączonym światełkiem, nie mówiąc już o włożonym pojemniku z parującym wrzątkiem.
  4. Rozgrzej piekarnik do temperatury 250 ºC, wstaw wyrośnięty chleb i piecz je przez 15 minut, po czym zmniejsz temperaturę do 200 ºC i piecz chleb przez dodatkowe 30 minut. Ostatnie kilka minut piecz na dolnej grzałce, aby spód chleba się podpiekł.
  5. Wyjmij chleb z piekarnika i ostudź na metalowej kratce.

Dopiero co upieczony koszykowiec
Dopiero co upieczony koszykowiec
En face
En face
Chlebowo-artystyczny nieład
Chlebowo-artystyczny nieład
Gotowe do spożycia
Gotowe do spożycia

 inspirowała blog Co do jedzenia

20 listopada 2017

Chleb orkiszowy, na zakwasie i drożdżach

Print Friendly and PDF
Chleb orkiszowy


W listopadowej Piekarni Amber upiekliśmy chleb orkiszowy. To co w nim jest najfajniejsze, to mała liczba składników i prostota wykonania. W sumie mąka chlebowa, mąka razowa, woda, drożdże i sól. Tylko tyle, a chleb wyśmienity. Przewaga mąki chlebowej dała jasny kolor i delikatność miękiszu, zaś zakwas i dodatek mąki razowej - jego lekką wilgotność. Proporcja mąki i wody tak dobrana, że chleb doskonale wyrasta na blasze, i nie jest potrzebna ani foremka, ani koszyk do wyrastania.
Były dwa odstępstwa od przepisu źródłowego. Pierwsze to zakwas żytni razowy zamiast orkiszowego (po prostu nie miałem zakwasu orkiszowego, i nie było czasu na jego przygotowanie). Drugie odstępstwo to sól - zamiast himalajskiej dałem nie gorszą kamienną.
Podczas przygotowywania chleba byłem trochę zdziwiony tym, jak bardzo zaczyn jest rzadki. Przyznam się szczerze, iż początkowo obawiałem się, że jest zbyt luźny i chleb się nie uda. Ostatecznie jednak efekt końcowy był bardzo zadowalający.
W przepisie wzorcowym chleb został dekoracyjnie uformowany. Stwierdziłem jednak, iż jeszcze trochę za wcześnie na takie wybryki, i zadowoliłem się zwykłymi nacięciami - a te ostatnio całkiem fajnie mi wychodzą. Oczywiście możecie spróbować uformować fikuśnie chleb, tak jak to pokazano w tym instruktażowym filmiku, inne ciekawe sposoby formowania znajdziecie tu.


Zaczyn:

Nakarmiony 12 godzin wcześniej zakwas żytni razowy wymieszaj dokładnie z wodą i mąką. Po wymieszaniu odstaw pod przykryciem w temperaturze pokojowej na 14 godzin. Tuż po wymieszaniu zaczyn będzie miał konsystencję dość luźną.


Składniki (na 2 bochenki):
  • cały zaczyn
  • 650 g mąki orkiszowej chlebowej
  • 185 g letniej wody
  • 18 g soli kamiennej
  • 18 g świeżych drożdży

Przygotowanie chleba:
  1. Rozpuść drożdże w wodzie. W dużej misce wymieszaj zaczyn, wodę z rozpuszczonymi w niej drożdżami i sól. Wyrabiaj ciasto około 5 - 8 minut.
  2. Uformuj z ciasta kulę i umieść ją w lekko natłuszczonej misce. Przykryj folią spożywczą i odstaw do wstępnego wyrastania na 2,5 godziny. Co 50 minut wyłóż ciasto na oprószony mąką blat roboczy, ciasto rozciągnij i złóż, następnie włóż z powrotem do miski i kontynuuj fermentowanie ciasta.
  3. Wyłóż ciasto na blat roboczy i podziel na dwie części. Z każdej z nich uformuj bochenek podłużnym kształcie. Uformowane chleby ułóż w poprzek na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Dokładnie oprósz bochenki mąką. Wzdłuż bochenków ułóż zrolowane ściereczki, tak aby przytrzymywały boki bochenków - ograniczać będą wyrastanie na boki. Odstaw do ostatniego wyrastania na 1,5 - 2 godziny.
  4. Rozgrzej piekarnik do temperatury 240 °C. W celu zaparowania piekarnika włóż do niego żaroodporny pojemnik z zimną wodą. Bezpośrednio przed włożeniem chleba do piekarnika wyjmij pojemnik z wodą. Ponownie dobrze oprósz mąką chleb i zrób nacięcia. Włóż chleb do piekarnika i piecz 15 minut, następnie zmniejsz temperaturę do 200 °C i kontynuuj pieczenie 30 minut. Ostatnie 5 minut możesz piec na dolnej grzałce, wtedy skórka na spodzie chleba ładnie się przypiecze.
  5. Po upieczeniu wyjmij chleb z piekarnika. Sprawdź, czy spody i boki dobrze się upiekły (pukanie w nie palcem powinno wydawać głuchy odgłos). Odstaw chleb na kratkę do ostygnięcia.
Już w piekarniku chleb ładnie wyglądał
Już w piekarniku chleb ładnie wyglądał
Podłużne nacięcie po upieczeniu
Podłużne nacięcie po upieczeniu
Poprzeczne nacięcia
Poprzeczne nacięcia
En face
En face
Kroimy chleb, spróbować zacząć czas
Kroimy chleb, spróbować zacząć czas
Parę kromek
Parę kromek
Kromka
Kromka
inspirował blog Leśny Zakątek